SWANS: HUZURSUZ DİSTORSİYON ///// 07 Nisan 2013 istanbul konseri öncesinde yazılmış bir yazı
SWANS
Gürültü nasıl estetize edilir? Ya da estetik, gürültüde nasıl vücut bulur? ‘80’lerin ortalarına doğru özellikle New York’ta konuyu mesele eden kimi şahsiyetler, kolektifler için yapılan tanım veya tanımların daha sonrasında geri çekilip bakıldığında nasıl da yetersiz olduğu görüldü. İlk elden new-wave ya da sadece coğrafî bir ayrışmayı içeren eş-tanım post-punk, benzeri çoğu müzikte olduğu gibi Swans için de yetersiz ve/veya karşılıksız halde. Yakışan, biraz da şerh koyarak, olsa olsa no-wave. Gerçi Swans’ın müziğini otuz yıllık geçmişi dahilinde tek kalem olarak yazmak da mümkün değil. İki nedeni var: İlki grubun değişken eleman yapısı, diğeri ise değişmez eleman, Swans lokomotifi Michael Gira’nın müzikal sıçramaları ile huzursuz, tatminsiz ruhu. Swans, 80’lerin başında kurulmasının ardından yaptığı bir EP’inin peşisıra çıkardığı ilk albüm “Filth” ile Avrupa’da etrafında dolaşılan ve hatta yer yer Avrupalı da olduğu zannedilen bir grup oldu. Bunda “Filth”in Alman Zenzor firmasından çıkmış olması da muhtemelen etkili, ki ikinci plak “Cop” da o zamanki kendi firmaları Kelvin 422’den bu kez Londra’da çıktı. Tarihsel teferruatları daha büyücek bir bakış dahilinde toplayacak olursak, Swans’ı 1982’de başlayıp 1997’de konser kaydı “Swans Are Dead” ile sonlanan ilk evre ve 2010 yılından bugüne gelen ikinci evre bağlamında değerlendirebiliriz. Michael Gira’nın günah, karanlık, seks, çocukluk, aile, Tanrı, ölüm, açgözlülük etrafında dolaşan sözlerinin mi Swans müziğine yol çizdiğini, yoksa müziğin mi dilinden dökülenlere yol açtığı muğlak. Bu muğlaklık ise gerçek, yani dürüst. Benzerini Gira ile yakın temalar üzerinde dolaşan Nick Cave için söyleyebiliriz bir de. Mick Harvey’in, ha gayret çocukluk arkadaşı, Nick Cave için söyledikleri, Gira için de cuk oturuyor: “Hiçbir zaman huzuru bulamayacak.” Bu huzursuzluğun ortaya koyma, yaratma, durmama olarak vücut bulmuş hali o kadar da sık karşımıza çıkmıyor. İkinci evre kayıtlarında da kısmî olarak yer alsa da, Swans’ın ilk evresi dahilinde grubun dişi yüzü ve hatta diğer yarısı olarak rahatlıkla telaffuz edebileceğimiz Jarboe ve vaktiyle Gira ile ilişkileri de Swans’ın müziğini kimlikleyen, 2010’a kadar olmazsa olmaz kabul edilebilecek bir dinamik. Michael Gira, 1992 yılında kurduğu Young Gods şirketi ile tanımlı bir etiket, bir tür olarak müzikal dünyaya kökü derinde kıymetli bir katkı yaptı ve yapageliyor. Espers, Campfire Songs, PG Six, Six Organs Of Admittance, Iron & Wine ve hamiliğini de yapmış olduğu Devendra Banhart... Bu arada daha akustik sularda deneyselliğini ve karanlığını elden bırakmadan “The Angels Of Light” ile yüzegeldi Swans. 1995’te Henry Rollins’in plak şirketi ve yayınevi 2/13/61’den (isim Rollins’in 13 Şubat olan doğumgünü tarihinden geliyor) çıkan “The Consumer and Other Stories” adlı kitabını yayınladı. 2010 yılında aslında beklenmedik bir şekilde Swans “My Father Will Guide Me Up a Rope to the Sky” isimli albümüyle döndü. Benzer kakafonik noise, akustik, minimal lirikler, dipten dibe, kimi zaman aşikâr, folk, country, avangard caz ruhu bu kayıt ile bizi kaldığımız yer ve çıktığımız karabasana geri çağırdı. Noise, deneysel şu bu diyoruz ama, Gira’nın Nick Drake, Cohen, Bob Dylan, Willie Nelson gibi ozanlara düşkünlüğü bilinir, dolayısıyla onların temeli üzerine dekonstrüktif yapı inşa ettiği söylenebilir. Yani kökü toprağa basan bir yeni strüktüralisttir. Noise’un, geçmişin müzikal kuytularının üzerinden Krautrock’ın ilk evresi, erken dönem progresif (mesela Pink Floyd ilk dönem), Joy Division mesnetli bir punk sonrası ya da Stooges, Velvet Underground misali punk öncesi. Evveli ve sonrası. Aralarında zaman olan, müzikal mânâları, sesleri, dünyaları bir potaya atmak ve başka bir “yer”de kurmak Swans’ın yaptığı. Potaya Voice Of Industry’nin SPK, Cabaret Voltaire, Throbbing Gristle misali şaşaalı dönemini de ilave edebiliriz. Michael Gira geçen yıl tek gitar, bir konser ile İstanbul’daydı. Bu solo konser Swans için bir referans olamaz. Swans’ın grup olarak sahnede ses ile yer yer ortalığı yıktığı malûm. 2011 yılında Barcelona’da gayet sağlam bir line-up içerisinde izledim Swans’ı. Görece geniş bir sahnenin ön-orta kısmına adeta bir küçük kum yığını gibi tepeleme yerleşmiş enstrümanlar, monitörler, alet edevat içerisine sığışmış müzisyenler dehteşengiz bir ses ile ve ne olduğunu anlamadan patladı. Etrafta sahnelerin bir an kesildiğini ve durduğunu hissettim. Aradan geçen 10-15 dakika içinde önce sahnenin önüne, ben dahil, yanaşmış izleyiciler birkaç adım geriye çekildiler. Bir kısım izleyici ise diğer sahnelere doğru meyletti. Zaman geçtikçe o koca masif ses parça parça etrafa yayılmaya başladı. Ve zihnimde yer eden nadir konserlerden biri oldu. Önümüzdeki İstanbul konseri bir kapalı hacimde; neler olur, ses nerelere ulaşır, bilinmez. Bu arada geçen sene “The Seer” isimli son albümlerini yayınladılar, o şarkılara yüklenmeleri muhtemel. Mart ve şubat ayı içerisindeki Tokyo, Roma, Moskova, Krakov konserlerinin eş setlist’i de yazının kuponu olsun. 1. To Be Kind 2. Mother of the World 3. Screen Shot 4. Coward 5. She Loves Us 6. Nathalie 7. The Seer / Toussaint Louverture Song / Oxygen... Parçaların azlığı sizi yanıltmasın. Bis (7) bir saate yakın sürüyor. Toplam konser ise iki saati aşabilir. “Screen Shot” ilk olarak 6 şubat 2013 tarihinde Hall Of Williamsburg Brooklyn/NY’da gün yüzü görmüş. “Mother Of World”e ulayarak çalıyorlar, ama her konserde de değil. Sadece Roma ve Tokya’da listeye girdiği görünüyor.
Cem Sorguç
Açık Radyo 10. Dinleyici Destek Projesi Radyo Şenliği Özel Yayını 01.Nisan.2013
Açık Radyo 10. Dinleyici Destek Projesi
01. Led Zeppelin – Heartbreker / Led Zeppelin II
02. Anthrax + Public Enemy – Bring The Noise / Apocalypse 91... The Enemy Strikes Back
03. William S. Burroughs – What Keeps Mankind Alive? / September Songs: The Music of Kurt Weill
04. Prodigy – Out Of Space / Experience
05. Getatchew Mekuria & The Ex & Guests – Tezeta / Y'Anbessaw Tezeta
06. Tim Buckley - Pleasant Street / Goodbye and Hello
...................................................................
07. Depeche Mode – Heaven / Heaven
08. Mudhoney - I Like It Small / Vanishing Point
09. Tricky – Frenglish (ft. Pavement Grammar) / Matter Of Time EP
10. Stornoway - The Bigger Picture / Tales From Terra Firma
11. Shannon Wright – Tax The Patients / In Film Sound
12. Thalia Zedek – Noise Parade / Via
13. Moly Drake - Happiness / Molly Drake
...................................................................
14. Treat Her Right – I Think She Likes Me / Treat Her Right
15. Morphine – The Night (Alt. Ver.) / At Your Service
16. Shannon Wright – Bleed / In Film Sound
17. Swans – Miracle Of Love / White Light From The Mouth Of Infinity
18. Rodriguez – Cause / Coming From Reality
19. Rodriguez – I Wonder / Cold Fact
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)